Angst is veelvoorkomend en bekend bij eenieder. Er bestaan ook vele vormen en gradaties van angst. The fear of missing out (FOMO), dus de angst om iets te missen ergens niet bij te (kunnen) zijn is hier een voorbeeld van. Maar ook angst om iets te verliezen of druk voelen. Geld, status, je veiligheid of veiligheidsgevoel, je sociale netwerk, cultuur in het algemeen en op je werk, alles kan betrekking hebben op angst of een trigger van angst bevatten.
Angst kent iedereen
Iedereen heeft wel eens last van angst of heeft dit gehad. Zo heb ik bijvoorbeeld jarenlang een combinatie van faalangst en perfectionisme gehad zonder dat iemand dit door heeft gehad. Of niemand heeft mij hierop aangesproken, dat kan natuurlijk ook. De angst om te falen had betrekking op vrijwel alles in het leven. Als ik iemand aankeek, als ik naar de winkel ging, iets moest vragen aan iemand, bellen naar of met iemand. Altijd op mijn hoede om geen fouten te maken. Iedereen mag fouten maken behalve ik, dat was hoe ik er in stond. Zelfs een schrijf of typ fout was uit den boze. Dit heeft geen grote consequenties gehad, zo lijkt het, maar zonder deze angst had ik misschien wel hele andere dingen ontplooid in het verleden.
Bewustwording
Eerst moet je je bewust worden dat je angst hebt, dit kan zich ook uiten door je zenuwachtig te voelen of te zijn, ontwijkend gedrag vertonen enzovoorts. Waar kwam dit bij mij vandaan? Ik weet dat ik faalangst heb ontwikkeld in de loop van de tijd en dat de oorsprong niet eens bij mijzelf ontstaan is. Ik heb het opgepikt, gevoeld en overgenomen van iemand anders. Nu is dit natuurlijk een mooi voorbeeld, want dit komt niet zo dichtbij, maar heel veel eigenschappen van mensen ontstaan of veranderen enorm door angst. Dit kan komen omdat bijvoorbeeld je een bepaalde angst hebt ervaren of hebt overgenomen van je familie, vrienden of omgeving.
Wanneer angst uit je familielijn komt is het wel vervelender, want dit zit verstrengeld in je cellen en dna. Dan zou het zo kunnen zijn dat iemand, zonder ergens mee in aanraking te zijn gekomen, toch angstig is. Het komt heel veel voor dat kinderen zich minderwaardig voelen dan anderen doordat de ouders of voorouders bijvoorbeeld buitengesloten zijn geweest in de oorlog. Dit kan grote gevolgen hebben voor hun nageslacht op het gebied van het ontplooien van sociale contacten.
Angst…reactie => vechten of vluchten
Angst heeft natuurlijk een functie. Wanneer je geen angst hebt werd je vroeger opgegeten door wilde dieren om maar iets te noemen. Door angst wordt je sympathische zenuwstelsel geactiveerd, wat ervoor zorgt dat je voor korte duur kan pieken qua fysieke (en mentale) activiteiten om te vechten of te vluchten. Je maakt adrenaline aan, je aderen vernauwen, bloed gaat sneller pompen door de verhoogde hartslag, ademhaling versnelt, functies van je lichaam die niet nu meteen benodigd zijn worden naar de achtergrond gedrukt. De optimale prestatie om te overleven, dat levert je lichaam bij angst.
Wanneer jij een angstige ervaring opdoet in je jeugd blijft dit je gehele leven bij je. Dit kan nadelig zijn maar ook niet uiteraard. Laten we als voorbeeld nemen dat je erg bang bent geweest en een enorme angst hebt ontwikkeld voor spinnen tijdens je vierde levensjaar. Je hebt toen een keer een grote spin in een hoekje van de garage gezien bijvoorbeeld. Dan kan dit betekenen dat je door van de angst weg te blijven ook voor andere soortgelijke beesten, die ook harige pootjes hebben, angst gaat ontwikkelen. En zo breidt angst zich uit. Van het ene muurtje wat je om de angst voor spinnen hebt gebouwd, komen er meerdere muurtjes. Dus ook muurtjes om andere beestjes met harige pootjes. Dit kan zich erg ver uitbreiden, waardoor je bij wijze van jaren later ook bang bent geworden voor katten.
Zo heb ik ooit iemand ontmoet die als de dood bleek te zijn voor kippen. Deze persoon had ergens in zijn jeugd een aanvaring gehad met een vogel en werd hierdoor achterna gezeten. Dit heeft dermate indruk gemaakt dat het resulteerde in angst voor kippen als een volwassen persoon. Dit klinkt misschien grappig, maar dat is het niet. Echt angst hebben ergens voor is niet fijn, wel is het heel leerzaam en interessant.
Bevriezen bij angst
In het hierboven genoemde voorbeeld over, de angst voor kippen, is bekend wat de oorzaak van de angst was. Hierdoor kan je gericht naar een situatie toe en van daaruit met die angst aan de slag gaan. Weet je nu niet waar jouw angstige gedrag en gevoel vandaan komt? Dan heb jij je wellicht in een gevaarlijke situatie bevonden of geacht, waarbij je een bevries moment hebt gehad. Een bevries moment is vrijwel hetzelfde als de vecht of vlucht reactie, alleen heb je een stukje van deze situatie niet opgeslagen. Je bewustzijn en/of lichaam is even uit geweest en er ontbreekt een stukje informatie, hier kun je bewust niet bij. Je kunt er niet bij, maar de angst is er wel degelijk. Dit komt veelal voor bij hele heftige angst en trauma’s.
Wat te doen?
Hoe zou je nu angst kunnen oplossen is de vraag. Daarvoor is het handig te weten dat je het lichaam kun je zien als een blok aan geheugen, je brein is maar een onderdeeltje hiervan. Wanneer je een ervaring opslaat kun je dit terughalen door je aandacht te richten op een locatie in je lichaam die je aandacht vraagt. Je lichaam wil jou iets vertellen. Het is simpel gezegd puur onderzoeken waar de angst opgeslagen zit in je onderbewuste, waaronder je lichaam, om het te kunnen oplossen. Hulp bij heftige angsten is uiteraard wel aan te raden, maar er zijn legio mogelijkheden!
Het wil niet altijd zeggen dat een angst helemaal opgelost kan en/of dient te worden. Het is natuurlijk wel handig dat wanneer er bijvoorbeeld een tijger voor je staat, dat je dan wel geactiveerd wordt 😉 Weten wat de oorzaak en trigger is van de angst is het eerste punt van aandacht. Door te weten wat de oorzaak is van je angst vallen alle daarom heen gebouwde muurtjes een voor een om. Daarmee bedoel ik alle andere angsten die je gekoppeld hebt aan die ene angst. Als deze gekoppelde angsten kunnen dan ineens helemaal niet zo erg meer zijn en hun invloed op jou significant doen verminderen of zelfs oplossen.
Hoe meer je bewust wordt van de invloed van verschillende soorten angst en welke op jou van toepassing zijn, des te meer je ook hiermee en aan kunt werken. Kijk jij wel eens naar je gedrag, naar je angsten, onzekerheden, verborgen angst? Doe het, het is spannend, maakt het leven leuk en is bevrijdend als je er doorheen bent. Zo kom je steeds weer een stukje dichter bij jezelf. Hoe mooi is dat?!
